«Ողջունելի է, որ օգնություն են տրամադրում, բայց դա այն թիվը չէ, որը կարող է ամեն ինչ փոխել մեզ համար։ Գիտեք, որ Ուկրաինային ոչ թե 270 միլիոն եվրո, այլ 300 միլիարդ դոլար է հատկացվում, ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին, միայն բրիտանական ներդրումներն Ադրբեջանում 35 միլիարդ են, իսկ ԱՄՆ-ինը՝ 15 միլիարդ, մեզ ԱՄՆ-ն 65 միլիոն է տալիս։ Տարբերությունը թվերի մեջ ակնհայտ է, սրան գումարենք այն կորուստները, որը կարող է ունենալ Հայաստանը, եթե շարունակի այս հակառուսական ընթացքը»,- մեկնաբանելով հանդիպումը՝ «Հրապարակ»-ին ասում է Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։
Քաղաքագետը մեզ հետ զրույցում մեկնաբանում է Բրյուսելում կայացած հանդիպման արդյունքները։ «Եթե իսկապես ցանկանում են օգնել Հայաստանին, ապա այստեղ ռազմաբազա կստեղծեն, կբերեն ռեալ ուժեր, եւ ես դա կողջունեմ, բայց մինչեւ այսօր այդ մասին խոսակցություն չի գնացել։ Հաշվի առնելով, որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի ամենասերտ դաշնակիցն է, եւ հայտարարվել է, որ մեր ռեգիոնում առանցքային դերակատարությունը նրան է վերապահված, հաշվի առնելով, որ Ադրբեջանն իրենց համար կարեւոր գործընկեր է, քանի որ ունի նավթի եւ գազի պաշարներ, չեմ կարծում, որ Արեւմուտքը պատրաստ է այդ պետությունների դեմ մեզ օգնել։ Փոխարենը պահանջում են, որ մենք կռվենք ռուսների հետ, խզենք մեր քաղաքական ու տնտեսական կապերը Ռուսաստանի հետ, մի բան, որ չեն պարտադրում ո՛չ Ադրբեջանին, ո՛չ Վրաստանին, ո՛չ Թուրքիային։ Չգիտես ինչու, մյուս երկրները կարող են հետապնդել իրենց շահերը, իսկ մենք՝ ոչ։ Սա ցույց է տալիս, թե որն է Արեւմուտքի շահը, իսկ երբ ռուսները դուրս գան, եւ Հայաստանն ընկնի Թուրքիայի տիրապետության տակ, նրանք կանեն նույնը, ինչ արեցին Ղարաբաղի հետ, պարզապես կասեն՝ այո, շատ վատ է, բայց չգիտենք, թե դա ինչպես տեղի ունեցավ, գուցե դա էթնիկ զտում էր, գուցե էթնիկ զտում չէր, բայց պատժամիջոցներ Ադրբեջանի նկատմամբ չեն լինի»,- բացատրում է նա:
Իսկ ի՞նչ գին կարող է վճարել Հայաստանը՝ բռնելով Ռուսաստանից պոկվելու ճանապարհը։ Մեր զրուցակիցը կարծում է, որ արեւմտյան գործընկերները պետք է մի շարք հարցերի պատասխան տան։ «Արդյո՞ք պատրաստ են ապահովել Հայաստանի գազի մատակարարումը, ի՞նչ գներով, այն գնվելու է Ադրբեջանի՞ց, այսինքն, մենք կախված ենք լինելու նրանի՞ց, եւ Ադրբեջանը ցանկացած պահի կարող է կոճակը սեղմել, եւ մենք մնանք առանց գազի՞։ Ի՞նչ են նրանք ասում այն փաստի մասին, որ Հայաստանի տարածքի մի մասն օկուպացված է Ադրբեջանի կողմից, կոնկրետ ի՞նչ են ձեռնարկելու, որ Ադրբեջանը հետ քաշվի։ Ի՞նչ են ասում, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին, երբ թուրքերն ու ադրբեջանցիներն արդեն պատրաստվում են այնտեղ երկաթուղի ու ավտոճանապարհներ կառուցել, պատրա՞ստ են երաշխավորել, որ դա Թուրքիայի ու Ադրբեջանի կողմից չի լինելու հերթական զավթված տարածքը։ Պատրա՞ստ են ընդունել Հայաստանի ապրանքները՝ կոնյակը, գինին, գյուղատնտեսական ապրանքները։ Մենք տեսնում ենք, թե ինչ է կատարվում Եվրոպայում՝ Ֆրանսիայում, Իսպանիայում, Գերմանիայում, ֆերմերների բողոքները… Այդ տեղը բացելո՞ւ են մեզ համար։ Չեմ կարծում, որովհետեւ նույնիսկ Վրաստանն այսքան տարիների ընթացքում չկարողացավ իր տեղը գտնել եվրոպական շուկայում։ Ռուսաստանում 2 միլիոն հայ է ապրում, որոնք դրամական փոխանցումներ են ուղարկում Հայաստան, նրանց տանելու են Եվրոպա՞… Եվրոպան արդեն իսկ ռումինացիների, լեհերի, ուկրաինացիների ձեռքն է կրակն ընկել։ Կամ՝ նոր ատոմակայա՞ն են կառուցելու»,- թվարկում է քաղաքագետը։
Մարիաննա ՂԱՀՐԱՄԱՆՅԱՆ
Կարդացեք նաև
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հրապարակ» օրաթերթի այս համարում
