Արդեն երկրորդ ամիսն է, ինչ գնաճը Հայաստանում բացասական է: Այսինքն, արձանագրվում է գների նվազումՙ գնանկում: Շատերը գուցե սովորության համաձայն չհավատան այս ցուցանիշին, բերելով մեկ կամ մի խումբ ապրանքների գներ, չիմանալով, թե ո՞րն է կոչվում գնաճ եւ ինչպե՞ս է այն հաշվարկվում:
Տեղեկացնենք, որ գնաճի ցուցանիշը հաշվարկվում է զանգվածային սպառման 470 ապրանքների եւ մատուցվող ծառայությունների գներիՙ նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատությամբ: Բոլոր այդ ապրանքների գների փոփոխությունները ամփոփում եւ ներկայացնում է ազգային վիճակագրական ծառայությունը: Այդ տվյալները հասանելի են բոլորին եւ տեղադրված այդ ծառայության կայքում: Հետեւաբար, հավատալու կամ չհավատալու համար, նախ հարկ է տեսնել դրանք, իմանալ, թե ինչպես են հաշվարկվում ապրանքների եւ ծառայությունների միջին գները եւ պատկերացում կազմել, թե որքանո՞վ են օբյեկտիվ գնային ցուցանիշները:
Վերադառնալով այս տարվա հունվար եւ փետրվար ամիսներին Հայաստանում արձանագրվող գնանկմանը, հավանական է, որ ոմանք էլ մտածեն, իսկ ի՞նչ վատ է, որ գնանկում ունենք, այլ ոչ թե գնաճ: Իսկապես, շատերն էլ չգիտեն, թե ի՞նչ է գնանկումը, ինչի՞ մասին այն կարող է վկայել եւ ի՞նչ բացասական ազդեցություններ կարող է ունենալ:
Գնանկումը գնողունակության անկման ցուցիչ է: Դա նշանակում է, որ բնակչության մի զգալի հատվածի եկամուտների նվազում կա: Մարդկանց եկամուտների նվազումը եւ գների անկումը բացասական ազդեցություն է թողնում բիզնեսի վրաՙ նրա շրջանառության ծավալները, հետեւաբար եւ շահութաբերությունը նվազում է: Արդյունքում, ձեռնարկություններից ոմանք, չկարողանալով ապահովել շահութաբերություն, դադարեցնում են գործունեությունը: Ընդ որում, խոսքը բոլոր ոլորտների ձեռնարկությունների մասին էՙ արտադրություն, առեւտուր, ծառայություններ եւ այլն: Բնական է, որ փակվող ձեռնարկությունները վատթարացնում են սոցիալական վիճակը, քանի որ ավելի շատ մարդիկ են մնում առանց աշխատանքի եւ ավելանում է բնակչության եկամուտների նվազման միտումը: Դա էլ ավելի է խորացնում ընկերությունների փակման գործընթացը: Բնականաբար, գնողունակության անկման եւ շահութաբերության նվազման իրավիճակում նոր ներդրումներ կատարողներ էլ չեն լինի: Այսինքն, ստացվում է գլորվող ձնագնդի էֆեկտով փակ շրջան, որից դուրս գալը անհամեմատ ավելի դժվար է, քան գնաճը զսպելը: Տնտեսական զարգացումը խթանելն այդ ժամանակ վերածվում է բարդագույն խնդրի, որի լուծումը պահանջում է մեծ ջանքեր, միջոցներ, ռեսուրսներ եւ երկար ժամանակահատված: Սա է գնանկման իրական վտանգը: Հետեւաբար, գնաճի որոշակի մակարդակի պահպանումն անհրաժեշտ է տնտեսական զարգացման համար: Ուստի, բոլոր երկրներն ունեն գնաճի 3-8 տոկոսանոց միջակայք, մի կողմիցՙ թույլ չտալու համար գնանկում եւ տնտեսական անկում, մյուս կողմիցՙ զսպելու համար բարձր գնաճը եւ դրա բացասական սոցիալական հետեւանքները:
Կարդացեք նաև
Արա ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ
Հրապարակումն ամբողջությամբ՝ «Ազգ» թերթի այսօրվա համարում:
