Ասում է գրող, մանկավարժ եւ վավերագիր Վիոլետա Մնացականյանը
Գրող, հրապարակախոս, մանկավարժ եւ վավերագիր Վիոլետա Մնացականյանը միշտ է ստեղծագործել, օգնել, որ սաներն էլ գրքեր ունենան: Հատկապես հուզմունքով է խոսում այն մասին, թե ինչպես է իր առաջարկությամբ բուհ ընդունվելու համար Արցախյան ազատամարտում նահատակված հայորդիների երեխաների հետ անհատույց պարապելու ընթացքում նրանց գրած շարադրությունները՝ իրենց հայրերի մասին, հավաքել, ի մի բերել: Աշակերտների չափածո մտորումները եւս Պարույր Սեւակի մասին գրքի են վերածել ու հրատարակել «Մեղեդիներ» խորագրով: «Հաճախ աշակերտները իրենք են իրենց ստեղծագործությունները տիտղոսաթերթով գիրք հավաքել՝ պատկերազարդ կազմով, որպեսզի վաստակեն հիմնավոր բարձր գնահատական: Ազգային գրադարանում աշխատածս տարիներին գիրքն իր խորունկ էությամբ ինձ համար դարձել էր կյանքի ուղեցույց: Եվ այդ ընկալումս գնահատվում էր գրքի երախտավոր Ռաֆայել Իշխանյանի կողմից: Պարտավորեցնող էր: Դպրոցում էլ, առիթի դեպքում, բերկրալից պահեր էին ապրում սաներս՝ իրենց տեսնելով լուսանկարով ու գրական դիմանկարով գրքի էջերում»,- մեզ հետ զրույցում ասում է տիկին Մնացականյանը:
Նժդեհակիր աշակերտների մտքերն էլ հավաքագրել՝ «Նժդեհապատում» գիրք է դարձրել: Հիշում է, որ մի աշակերտ իր խոսքի բնաբանն էր դարձրել Նժդեհի այս խոսքը. «Ապերախտ ժողովո՜ւրդ, դու ուզեցիր այն, ինչ թշնամին էր ուզում»:
Հետաքրքիր է՝ ինչո՞ւ է այդպես պատգամագրել՝ դեռեւս 2012թ.-ին: «Այդ շրջանում էր, որ ազդեցիկ ուսուցիչ-տնօրեն Գրետա Կրոյանը ինձ մտերմաբար հանձնարարել էր, որ իր պատվարժան հոր՝ Աբովյան քաղաքի թիվ 6 դպրոցի հիմնադիրներից Մեխակ Կրոյանի մասին նյութեր հավաքեմ: Նրան մտքափոխեցի, որ ընդհանուր դպրոցի մասին գիրք գրվի: Այդպես ծնվեց «Դպրոցը» գիրքը: Ես էլ՝ աշխատանքիս զուգահեռ, տարիների ընթացքում ստեղծագործ մտքերս ձեռագիր հավաքագրում էի, իսկ ավագ որդիս սրբորեն պահելը համարում էր պարտականություն: Արդեն տասնհինգ տարուց ավելի է՝ փորձում եմ ժամանակի թեւերին հանձնել անանձնական մտորումներս, վերարթնացնելով պահպանված ո՜չ վաղեմի գրառումներս: Ժամանակին աշակերտների հետ շփումներս դեպի ընթերցանության մղելու ելք էի գտել: Հանձնարարություն ունեին օրվա ընթացքում կարդալ 20-30 եւ ավելի էջ, ապա ցույց տալ` ծնողի ստորագրությամբ: Տարեվերջին իմ կողմից ստանում էին պարգեւ, սակայն ամենամեծ պարգեւը գիրքն էր»,-հավելում է զրուցակիցս: Գիրքը կենդանի հիշողություն է:
Կարդացեք նաև
Վիոլետա Մնացականյանի բոլոր գրքերը ազգային մտածելակերպը հաստատուն պահելու ուղենիշներ են: «Ճակատագրի արահետներով»-ը (2018թ.) պատմավեպ է՝ գրական եւ իրական կերպարներով, ովքեր պայքարեցին Շուշին, Արցախը ազատագրվի, զոհվեցին, մարտնչեցին, ողջ մնացածները մարմնով վիրավոր՝ ընտանիք կազմեցին, որ արժանի հետնորդներ ունենան: «Խորհրդաշատ ոլորաններ»-ը (2018թ.) Դադիվանքի, Քարվաճառն ազատագրող եւ պաշտպանողների ընդհանուր բնութագիրն է՝ բնապատկերային գունավոր նկարներով. տեսակով միակն է: «Ոգու ամրոց»-ը հատակում մնացած նվիրյալների եւ ազգային հերոսների մասին է: «Վավերագրական մատյան»-ը բանակ, հասարակություն իրապատկերն է՝ առավելությունների եւ թերությունների բարձրաձայնմամբ: Բոլոր գրքերում եզդիների նվիրվածությունը ներառված է: «Աննվաճ Հայաստան»-ը Ապրիլյան պատերազմի ամբողջական նկարագիրն է՝ ըստ ընկալված տեսակետների:
Մնացած գրքերը՝ «Չմարող լույս», «Գեղարվեստական իրապատումներ», «Նժդեհապատում», վերնագրած տարբեր նյութերով գրքերը, «Ազգային գրադարան», «Պատմական Առաջաձոր եւ նորից պատերազմ» նույնպես տեսակով առանձնահատուկ են՝ ընթերցվող, հետաքրքիր դրվագապատումներով:
Ընթերցելով վաստակաշատ մանկավարժի տողերը, չեմ կարող չառանձնացնել նրա մանրապատումներն ու արձակ բանաստեղծությունները:
Տիկին Վիոլետան մանկավարժի ներքին համոզում ունի, որ երբեւէ «Ճակատագրի արահետներով» ծավալուն պատմավեպը կմտնի դպրոցական դասագիրք:
44-օրյա պատերազմի ընթացքում հայաթափված եւ տարագիր դարձած արցախցիների մասին վերջին գրքում տիկին Վիոլետան տպագրել է անանց հիշողությունների գրավոր վկայություններ, որ միայն տնավեր տեղահանվածը կմտածի, որ հենց իր մասին է: «Տարիների փորձից եկել եմ այն եզրակացության, որ գիրքը մարդու հետ զրուցելիս, նախանձի, չկամի, երեսպաշտի, կեղծամիտի նման առերեսման չի գնում: Գիրքը բարյացակամ, հանդարտեցնող զրուցակից է»,-ասում է տիկին Մնացականյանը:
Վովա ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
01.07.2021
