Հաննա Չեյզի. «Ես բերեցի այն, ինչ ես գիտեմ Միացյալ Նահանգներից եւ սովորեցի այստեղ շատ նոր բաներ»

2013 թվականին Չիկագոյի համալսարանի ասպիրանտ Հաննա Չեյզին շահեց Հարավային Կովկասի հետազոտությունների ամերիկյան ինստիտուտի դրամաշնորհ՝ Ծաղկահովիտների հարթավայրում պեղումներ եւ Հայաստանում ուշ բրոնզե դարի անասնապահության ուսումնասիրություն իրականացնելու համար: Այսօր Երկրաբանության թանգարանում կազմակերպված սեմինարի ժամանակ նա ներկայացրեց իր հետազոտության, մասնավորապես, բրոնզե դարում արածեցվող կենդանիների սոցիալական եւ քաղաքական նշանակության մասին:

Սեմինարից առաջ Նինա Իսկանդարյանը խոսեց իրենց ինստիտուտի գործունեության մասին. «Ես ներկայացնում եմ ARISC-ը՝ Հարավային Կովկասի հետազոտությունների ամերիկյան ինստիտուտը: Հայաստանում մենք գործում ենք մի քանի տարի, բայց այս աշնանը հոկտեմբերին բացելու ենք գրասենյակ՝, այսինքն` կգրանցվենք, կլինենք արդեն Հայաստանի գրանցված կազմակերպություն եւ արդյունքում մեր գործունեությունը կմեծանա, կծավալվի: Մենք շատ ուրախ ենք, որ Երկրաբանության ինստիտուտը մեզ այսպիսի համագործակցության հնարավորություն է տվել: Ամերիկյան ինստիտուտը ունի տարբեր ծրագրեր, որոնցից է «Heritage Manegment»-ը, որտեղ ընդգրկված են այնպիսի կազմակերպություններ եւ անձինք, որոնք աշխատում են ժառանգության պահպանման ոլորտում, ասենք, ժողովածուներ, թանգարանային ինչ-որ աշխատանքներ եւ ամերիկյան գործընկերների հետ համատեղ կարող են տարբեր տեսակի գործունեություն ծավալել ուղղված մշակութային եւ պատմական ժառանգության պահպանմանը: ARISC-ը  նաեւ տարբեր դրամաշնորհներ է նվիրում  հայկական եւ ամերիկյան գիտահետազոտական աշխատանքների համար: Այժմ շարունակվում են դրամաշնորհներ ստացողների սեմինարները: Այսօրվա մեր սեմինարը վարելու է Հաննա Չեյզինը, որը Չիկագոյի համալսարանի ասպիրանտ է եւ ArAGATS հայ-ամերիկյան միասնական հնագիտական ծրագրի անդամ»:

Հաննա Չեյզին ասաց, որ իր թեկնածուական հետազոտության մեջ երկու կարեւոր հարց է քննարկում. առաջինը՝ թե ինչպես են բրոնզե դարում անասնապահները ինտեգրված եղել քաղաքական եւ սոցիալական կյանքի մեջ եւ երկրորդ՝ ինչպիսին էր անասունների շրջանառությունը ուշ բրոնզե դարում: Նա ներկայացրեց իր հետազոտության արդյունքներից եւ պատասխանեց հյուրերի հարցերին: Նշենք, ար այս սեմինարին ներկա էին Հայաստանի տարբեր համալսարանների մասնագետներ, որոնցից են Նինա Մանասերյանը՝ Կենսաբանության Ինստիտուտից, Իվան Գաբրիելյանը՝ Բուսաբանության ինստիտուտից, Էլմիրա Հարությունյանը՝ Արեւելագիտության ինստիտուտից եւ այլք: Սեմինարից հետո հյուրերից շատերը տարբեր բացթողումներ գտան Հաննայի ուսումնասիրության մեջ, եւ դիտողություններ արեցին նրան:

Նինա Մանասերյանի կարծիքով պարզ զգացվում է, որ Հաննան նորեկ է այս գործում եւ ուսումնասիրությունը չի արել խորն ու ամբողջովին: Հաննան ուսումնասիրության համար վերցրել է միայն երկու աղբյուր այնինչ երկու աղբյուրով ուսումնասիրությունը երբեք լիարժեք չէ:

Մեզ հետ զրույցում Հաննան այսպես մեկնաբանեց հյուրերի դիտողությունները. «Իմ կարծիքով սա նորմալ է, քանի որ սա իմ առաջին հետազոտությունն է: Կան տարբեր կարծիքներ եւ տարբեր մոտեցումներ: Եւ սա է պատճառը, որ մենք խոսում ենք իրար հետ, որպեսզի մենք նոր կարծիքներ լսենք ու ընկալենք: Դրա համար շատ հետաքրքիր էր Հայաստանում աշխատելը: Այսպիսով, ես բերեցի այն ինչ ես գիտեմ Միացյալ Նահանգներից եւ սովորեցի այստեղ շատ նոր բաներ: Եւ ես կշարունակեմ աշխատել այստեղ այնքան, որքան կարողանամ»:

Անի ՔԵՇԻՇՅԱՆ