Օտարերկրյա ներդրողների համար Հայաստանում թիվ մեկ խնդիրը շարունակում է մնալ անվտանգային խնդիրը, վերջերս մի անգլիական ընկերություն ևս վաճառեց Կապանի մի հանքերից մեկի իր մասնաբաժինը: Նման դիտարկում արեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը Aravot.am-ի այն հարցին, թե հանքարդյունաբերական մի շարք ընկերություններ, օրինակ, «Թեղուտը», տարբեր պատճառներով գրեթե չեն գործում, արդյո՞ք սա անհանգստացնող միտում չէ ոչ միայն տնտեսական, այլև նույնիսկ երկրի անվտանգության տեսանկյունից։
«Թեղուտը» շահագործումն ի սկզբանե տնտեսական բավականին թույլ հիմքեր է ունեցել, նրա պաշարները գերագնահատված են եղել: «Թեղուտը», պարբերաբար դադարեցնում է իր գործունեությունը պայմանավորված ֆինանսական իրավիճակով, տեխնիկական և լոգիստիկ խնդիրներով: Բայց Կապանի մի քանի հանքեր մի շարք պատճառներով դադարեցնում են գործունեությունը, վերջերս հայտարարվեց, որ անգլիական ինչ որ ընկերություն վաճառել է իր մասնաբաժինը, այսինքն Հայաստանի հանքարդյունաբերությունը օտարերկրյա ներդրողների համար որոշակի առումով ռիսկային է դարձել, պայմանավորված հատկապես Սյունիքի անվտանգային խնդիրներով: Մեր երկրում, թիվ մեկ խնդիրը շարունակում է մնա անվտանգային խնդիրը»,ասաց տնտեսագետը:
Հանքարդյունաբերությունը, որն ավանդաբար համարվել է ՀՀ տնտեսության շարժիչ ուժը, էականորեն թուլացրել է իր դիրքերը. 1000 խոշոր հարկատուների ցանկում լուրջ հետընթաց են արձանագրել ինչպես դիրքային առումով, այնպես էլ վճարած հարկերի մեծությամբ, թերեւս բացառությամբ ԶՊՄԿ-ի: Ի՞նչ գործոններ են ազդել հանքարդյունաբերության ոլորտի անկման վրա, չէ՞ որ հայտնի է, որ այս ոլորտը մշտապես եղել է տնտեսության առաջատար ճյուղը, ի պատասխան մեր հարցի՝ Սուրեն Պարսյանն ասաց,-«Հանքարդյունաբերության ցուցանիշների վրա ազդել են ինչպես արտաքին, այնպես էլ՝ ներքին գործոնները: Հայաստանի հանքարդյունահանող ընկերությունները, հիմնականում՝ մետաղական արդյունահանողներ են, որոնք ակտիվ գործունեություն են ծավալում ու խոշոր հարկատու են: Մնացած ընկերությունների մասնաբաժինը ՀՆԱ-ի մեջ շատ փոքր է: Այդ ցուցանիշների անկումը մի շարք գործոններով է պայմանավորված, օրինակ Սոթքի հանքի շահագործման դադարեցումն իր ազդեցությունն է թողել Գեոպրոմայնինգ ընկերության ցուցանիշների վրա Հանքավայրի չշահագործելը իր ազդեցությունն է թողնում նաև Արարատի ոսկու կորզման գործարանի վրա: Արցախից հանքանյութի չգալը ևս ազդել է հանքարդյունաբերության ցուցանիշների վրա, գաղտնիք չէ, որ մետաղական հանքերն արդյունահանելուց հետո բերվում էին Հայաստան, վերամշակվում և Հայաստանից արտահանվում՝ Հայաստանի անվան տակ: Այսինքն, հանքարդյունաբերության ցուցանիշների անկումը նաև պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ շրջափակման հետևանքով, Արցախից հանքանյութ չի գալիս, հետևաբար մի շարք հանքարդյունահանող ընկերությունների հարկեր կրճատվել են»:
Լուսինե ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
