«Դիլիջանի համայնքային կենտրոն» ՀԿ-ի «Դիլիջանի արխիվ» ծրագրի շրջանակում հավաքագրվել են դիլիջանյան խոհանոցը ներկայացնող մի շարք ուտեստների բաղադրատոմսեր՝ նպատակն է վերածնունդ տալ և պահպանել դիլիջանյան խոհանոցի առանձնահատկությունները։
Ծրագրի ընթացքում բաղադրատոմսերը հավաքագրվել են հիմնականում տատիկներից և սարվորներից, որոնք մինչև այսօր պահպանում են ավանդական բաղադրատոմսերը:
Նունե Զաքարյանը, որը ծրագրի շրջանակում հավաքագրել է բաղադրատոմսերը, մեզ հետ զրույցում նշեց, որ երբ ձևակերպվում էր նպատակը, հասկացան, որ այն շատ ընդարձակ և անծայրածիր թեմա է, քանի որ ամեն սերունդ իր ձևով է ներկայացնում բաղադրատոմսերը․
«Որոշեցինք, որ բաղադրատոմսերը հիմնականում հավաքագրվելու են մեծ սերնդից՝ այն տատիկներից, ովքեր իրենց տներում հիմնական խոհարարներն են և կարող են պատմել Դիլիջանում ավանդական ուտեստների իրական բաղադրատոմսերը:
Կարդացեք նաև
Շատ յուրահատուկ օրինակներ գտանք ծրագրի ընթացքում և անգամ Դիլիջանի տարբեր թաղամասերում նույն ուտեստը տարբեր կերպ են պատրաստում:
Գտանք Դիլիջանում ամենահամեղ թթու պատրաստող տատիկին, ով փոխանցեց իր բաղադրատոմսը»:
Նունե Զաքարյանը նաև ընդգծեց, որ իրենց նպատակը չի եղել ցույց տալ, որ դրանք միայն Դիլիջանին են հատուկ, քանի որ Հայաստանի բոլոր տարածքներում բաղադրատոմսերը շատ նման են և պատրաստման եղանակներն են տարբերվում:
Զաքարյանն ընդգծեց, որ շատ արժեքավոր են եղել հատկապես սարվորներից ձեռք բերված բաղադրատոմսերը: Նրա խոսքով, հենց սարվորներն են, որ մինչև այսօր պահպանում են ավանդույթը, և իրենց բաղադրատոմսերում միայն առողջ և մաքուր մթերքներ օգտագործում․
«Սարվորներից մենք բացահայտեցինք հալվայի նոր բաղադրատոմս, որը ռեժանով է պատրաստվում և լիովին այլ համ է ունենում: Ինձ համար նաև մեծ բացահայտում էր հատկապես սարվորների պատրաստած տոլմայի բաղադրատոմսը: Քանի որ սար բարձրանալիս սարվորները չեն կարող իրենց հետ շատ բան բարձրացնել՝ ուտեստների պատրաստման այլ մեթոդներ են գտնում:
Օրինակ՝ տոլմայի դեպքում սարվորները քանի որ չեն կարող աղալ միսը, նրանք շատ մանր կտրտել են միսը, ավելացրել են ձավար և իրենց աճեցրած կանաչիներն ու մայիսյան կարագ: Սարվորները նշում էին, որ ուտեստների համի գաղտնիքներից մեկը մայիսյան կարագն է, քանի որ մայիս ամսին սարերում ամենաառատ խոտի և ծաղկի շրջանն է և հենց այդ ամսին ունեցած կաթից ստացած կարագն իր համով տարբերվում է»:
Զաքարյանը նշեց, որ ծրագիրը նպատակ ունի փրկելու այս բաղադրատոմսերը մոռացությունից և նոր սերնդի համար դրանք ճանաչելի և կիրառելի դարձնելու:
Սաթենիկ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
