Պաշտոնական այցով Արգենտինայում գտնվող նախագահ Սերժ Սարգսյանը արգենտինյան La Nacion պարբերականին տված հարցազրույցում ԼՂ հակամարտությանն անդրադառնալիս ասել է, որ հայ ժողովուրդը շատ է մտահոգվում, որ Հայաստանի ռազմավարական գործընկերը՝ Ռուսաստանը զենք է վաճառում Ադրբեջանին:
Aravot.am-ի հարցին՝ կարո՞ղ ենք ասել, որ Սերժ Սարգսյանն այսպես 3-րդ երկրում կշտամբում է Պուտինին՝ Ադրբեջանին զենք վաճառելու համար՝ քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանը պատասխանեց. «Հաշվի առնելով, որ այդ մտահոգությունը կա հասարակության մեջ, շատ անտրամաբանական էր, որ այդ մտահոգությունը չէր ներկայացվում պետական մակարդակով: Երբ քո ռազմավարական դաշնակիցն այդ աստիճանի զենք ու զինամթերք է վաճառում քո հակառակորդին, իսկ հիշենք, որ ըստ պայմանագրի, ՌԴ-ն պարտավորվել է Ադրբեջանին տրամադրել ավելի քան 700 մլն դոլարի զենք ու զինտեխնիկա եւ ավելի քան 4 մլրդ դոլարի էլ պայմանագիր ունի՝ Ադրբեջանում ռազմաարդյունաբերական համալիր ստեղծելու համար: Հասկանալի է, որ կատարյալ լռություն էր պետական ատյանների կողմից եւ Սերժ Սարգսյանն արդեն չէր կարող չարձագանքել: Նա ստիպված արձագանքեց»:
Մեր հարցին՝ Սերժ Սարգսյանը Ձեր կարծիքով ունի՞ այդ համարձակությունը հայ ժողովրդի այդ մտահոգությունն ուղիղ Պուտինին ասելու՝ Երվանդ Բոզոյանը պատասխանեց. «Եթե Սերժ Սարգսյանը համարում է անկեղծ, որ ինքը ճիշտ է, ուրեմն կարող է ասել ուղիղ Պուտինի երեսին: Բայց, քանի որ հասկանում է, որ դրա մեջ նաեւ իր մեղքը կա, Պուտինը կարող է հակադարձել: Կասի՝ տղա ջան, բա 2 տարի, որ մենք քեզ ասում էինք՝ մեզ մի՛ նվաստացրու Արեւմուտքի առջեւ, մեզ տանում էիր նվաստացման ճանապարհով, մենք բացատրում էինք, չէիր ընկալում այդ իրավիճակը: Քանի որ գիտի, որ այդպիսի պատասխան կստանա, ինքը չի ասի կյանքում»:
Հարցին՝ այս հայտարարությունը կարո՞ղ է վատ անդրադառնալ իր եւ Վլադիմիր Պուտինի հարաբերությունների վրա՝ Երվանդ Բոզոյանը պատասխանեց. «Եթե մենք շարժվենք այն տրամաբանությամբ, որ Պուտինը կարող է դրանից նեղանալ, ուրեմն պետք է Հայաստանից ընդհանրապես որեւէ արձագանք չլինի ՌԴ-ի նկատմամբ: Երկրներն իրենց հարաբերությունները կառուցում են ոչ թե այն բանից, որ անձամբ Պուտինը կարող է նեղանալ կամ չնեղանալ: Իսկ հայ ժողովուրդը չի՞ նեղանում, որ այդ աստիճանի զենք ու զինամթերք է Պուտինը վաճառում Ադրբեջանին: Դա նեղանալու կատեգորիա չէ: Դա քաղաքականության կատեգորիա է, ինչը ցույց է տալիս, որ Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունն ուղղակի չգիտի ինչ անի, երբ կորցրել է Արեւմուտքում իր գործընկերներին, վստահություն էլ չունի արդեն իր ռազմավարական գործընկերոջ նկատմամբ»:
Կարդացեք նաև
Մեր հարցին՝ Պուտինը կարձագանքի՞ Սերժ Սարգսյանի այս «կշտամբանքին», թե՞ կարհամարհի՝ Երվանդ Բոզոյանը պատասխանեց. «Պուտինը մինչեւ հիմա զարմացած է, թե ինչի Հայաստանի պաշտոնական դիրքորոշման մեջ մինչեւ հիմա այդպիսի արձագանք չի եղել: Դա մոտավորապես նման է նրան, որ դուք ընտանիքում ունենաք հարազատ եղբայր, ունեք ռազմավարական թշնամի եւ թշնամին գալիս է ձեր հարազատ եղբոր հետ անընդհատ գործարքների մեջ է մտնում, դուք զգում եք, որ վտանգի առաջ եք կանգնում, բայց ձեր հարազատ եղբորը ոչ մի բան չեք ասում, ձեր տան անդամին: Դա կլինի աննորմալություն, չէ՞, կենցաղային կյանքում: Իսկ կենցաղային կյանքն ու միջազգային հարաբերություններն իրար շատ նման են: Այս պարագայում անտրամաբանական է, որ Հայաստանից որեւէ արձագանք չի եղել: Սա այն դեպքում, երբ այդ պայմանագրերը ՌԴ-ն Ադրբեջանի հետ կնքել է 2013-ի օգոստոսին: Օգոստոս ամսից մինչ այսօր՝ համարյա 1 տարի ոչ մի արձագանք չի եղել: Իսկ հիշեք նախկիններում, երբ Ադրբեջանը ընդամենը մի քանի երկրորդական կարգի զենք-զինամթերք էր ստանում, ինչպիսի կոշտ ռեակցիաներ էր գալիս ՀՀ արտգործնախարարությունից: Իսկ հիմա վաճառում են ոչ թե շարքային տանկեր, այլ հրթիռային համալիրներ, որը խիստ վտանգավոր է մեզ համար: Դա, ըստ էության, հարձակողական զենք է, որը լրջագույն վտանգ է մեզ համար»:
Մեր դիտարկմանը, որ ՀՀԿ-ական պատգամավորները միշտ խնդիրը փափկեցնում էին՝ ասելով, որ մեզ էլ է ՌԴ-ն զենք վաճառում, ի՞նչ անենք՝ Երվանդ Բոզոյանը պատասխանեց. «Միշտ ՌԴ-ն Ադրբեջանին վաճառել է զենք: Հայաստանին՝ արտոնյալ պայմաններով, Ադրբեջանին՝ շուկայական գներով: Բայց երբեւիցե չի վաճառել հարձակողական նպատակի զենք, հատկապես՝ հրթիռային համալիրներ, որը տեղայնացված է մեր տարածաշրջանի յուրահատկություններին: Սա պետք է մտահոգի ՀՀ քաղաքական վերնախավին եւ իշխանություններին: Սերժ Սարգսյանի արձագանքը ուշացած է: Հայ հասարակությունը պետք է հարցադրում անի՝ իսկ ինչո՞ւ է այդպիսի վիճակ առաջացել: Ի՞նչ փոխվեց, որ ՌԴ-ն կտրուկ փոխեց իր հարաբերությունները Ադրբեջանի հետ: Եթե բացատրեն դա միայն բիզնես շահով, դա ուղղակի անմեղսունակություն կլինի: ՌԴ-ում առաջացել է խորը կասկած՝ Հայաստանի նկատմամբ, որովհետեւ վերջին 2-3 տարիների ընթացքում Հայաստանը վարում էր այնպիսի քաղաքականություն, որը նյարդայնացնում էր Մոսկվային: ՀՀ իշխանություններն ու արեւմտամետ շրջանակները հպարտանում էին, թե Հայաստանը Եվրոասոցացման պայմանագրի ուղղությամբ քայլերի իմաստով մի քանի քայլ առաջ է անցել Ադրբեջանից: Դրա արդյունքը եղավ այն, որ ՌԴ-ն անվստահություն ունեցավ Հայաստանի նկատմամբ: Նախ, գաղտնի բանակցությունների ընթացքում գազի գինը բարձրացրեց՝ 300 մլն դոլարի պարտք կուտակվեց, գումարած դրան նախապատրաստում էր այդ 4 մլրդ դոլարանոց պայմանագիրը: Մեղավոր են բոլոր նրանք, այն ԶԼՄ-ները, խմբագիրները, որոնք գովերգում էին Եվրոասոցացման համաձայնագրի ստորագրման ընթացքը: Միայն Սերժ Սարգսյանին պետք չի մեղադրել, նա քավության նոխազ չի դառնա: Շավարշ Քոչարյանի պես անձնավորությունը դա ասում էր բիզնես գործարք՝ փորձելով հակադրվել Մոսկվային, որ եթե իրենք բիզնես են անում, մենք էլ իրավունք ունենք անենք: Դե թող գնան Շավարշ Քոչարյանին էլ գնահատեն, արեւմտամետ շրջանակներին էլ, որոնք այդ գիծը տանում էին: Նրանք իրենց գնահատականներով մեծ վնաս են հասցրել Հայաստանին: Թող հիմա նրանք կուռկուռի ձագ չդառնան ու ասեն, որ ամեն ինչի մեղավորը Սերժ Սարգսյանն է: Արդյունքում՝ մեր թշնամին ունի ռազմավարական հրթիռներ, որի համարժեքը այս պահի դրությամբ մենք չունենք»:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
