«Այն ազգը, որ ազատություն չի տենչում, որը հաշտվել է իր ստորաքարշ ու ստրուկ վիճակի հետ, ուրեմն՝ որպես ազգ ու տեսակ սպառել է իրեն ու այլեւս գոյություն չունի: Մնացյալ բոլոր ճիգերը զուր են, ավելորդ»: Այսպիսի գաղափարախոսությամբ էր օժտված 90-ականների հերոսներից Մովսես Գորգիսյանը: Պատահական չէր, որ նման ոգով օժտված 28-ամյա երիտասարդը, որն ավարտել էր Երեւանի պետական մանկավարժական համալսարանի մշակույթի ֆակուլտետի ռեժիսուրայի բաժինը, ստեղծեց «Անկախության բանակ» ջոկատը, զինվորի համազգեստ հագավ, զենք վերցրեց եւ մեկնեց ռազմաճակատ: Իր ջոկատով նա ընդամենը մեկ օր մարտնչեց թշնամու դեմ` զոհվեց հունվարի 19-ին՝ Երասխի պաշտպանության ժամանակ։ 1996-ի սեպտեմբերի 20-ին ՀՀ նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հրամանագրով արժանացել է Ազգային հերոսի կոչման:
Նրա մարտական ոգին մեծ է եղել եւ գեներով փոխանցված: Հերոսի պապերը սերել են Արեւմտյան Հայաստանից, Բիթլիսի վիլայեթի Սղերդ սանջակի կենտրոնից: Մովսես Գորգիսյանի պապը` Սամվել Գորգիսյանը, կամ ինչպես նրան էին կոչում` Սամի Չաուշը, 1915թ. թուրքական կառավարության կազմակերպած բռնի տեղահանությունից ու ջարդերից տուժած, թողեց խաղաղ աշխատանքն ու դարձավ պայքարի մարտիկ, բազում վճռորոշ մարտերի, այդ թվում նաեւ՝ Սարդարապատի ճակատամարտի մասնակից: Պատմում են, որ թուրք եղեռնագործների ձեռքից մոտ հարյուր աղջիկ է ազատել, որոնցից վերջինին՝ Վերոնիկային, բախտ է վիճակվել դառնալ նրա կինը՝ Մովսեսի տատը: Փոքր տարիքից Սամվելը Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության շարքերում էր եւ ուխտել էր ծառայել հայությանը եւ Հայաստանի ազատագրական արդար դատին: Առանց բացառության մասնակցում էր ընդհանուր ժողովներին՝ վարելով խմբապետի պաշտոնը:
«Հայն իր ազգությունն է ուզում պահպանել, իր տեսակը, իր դիմագիծը: Այդ կեցվածքը ազգի գոյության ու գենի պահպանման հավերժացումն է: Գոյության միակ երաշխիքը ազատությունն է», այս կամ մի շարք այլ գաղափարական մտքեր` «Երկխոսության գնալ բռնատիրական իշխանության հետ, նշանակում է կորցնել մեր ազգային դեմքը, մեր եսը, մեր որպիսությունը», այսօր էլ դարձել են շատ հայ երիտասարդներին ոգեւորող մտքեր: Եվ այն, որ նա տարիներ առաջ մտածել եւ արտահայտել է՝ «Կեցցե այն Հայաստանը, որ վաղն է գալու», եկել եւ իր նոր հերոսներն է դասում մինչ այսօր ունեցած հերոսների շարքը եւ ցույց տալիս հայի անկոտրում խոսքն ու գործը:
«Առավոտ» օրաթերթ
05.04.2016
