20-րդ դարում հայտնի հակաուտոպիաներից առավել «մարգարեական են», իմ կարծիքով, երկուսը՝ Օրուելի «1984»-ը եւ Հաքսլիի «Չքնաղ նոր աշխարհը»: Դրանք առավել ճշգրտորեն նկարագրում են այն, ինչ տեղի է ունեցել, մասնավորապես, մեզ հետ՝ հետխորհրդային տարածքում: Անցում ամեն ինչ վերահսկող տոտալիտարիզմից դեպի անմիտ, անխիղճ, արժեքներից զուրկ գեդոնիզմը, որն ուղեկցվում է, կարելի է ասել, «ամբոխի բռնապետությամբ»: Այդ իրավիճակում մերժվել է այն, ինչ կառուցվել է նախորդ տասնամյակներում՝ հոգեւոր անապատ թողնելու մտադրությամբ: Բուհերը եւ գիտական հաստատությունները, ըստ էության, լուծարելու ծրագիրը հենց այդ «սերիայից» է:
Այնպես չէ, որ նախորդ իշխանությունների ուշքը գնում էր մշակույթի եւ կրթության համար: Եթե ուշքները գնար, Երիտասարդական պալատի տեղը քարի հանք չէին սարքի: Բայց այսօրվա աստիճանի լկտիության նրանք երբեք չէին գնա: Լկտիությունը, ինքնահավան տգիտությունը, խուլիգանությունը նիկոլական «նովոյազով» այժմ կոչվում է «դուխ», որն, իհարկե, իրական ոգու կամ հոգու հետ կապ չունի:
Ի՞նչն է «դուխ տալիս» ներկա իշխանությանը: Իրենք ասում են՝ «ժողովուրդը», եւ այս հարցում մասամբ իրավացի են: Պարզապես «ժողովուրդ» վերամբարձ բառը կփոխարինեի «ընտրազանգված» չեզոք հասկացությամբ: Այո, հոգեւոր վանդալիզմը խրախուսվում է, ողջունվում է այդ զանգվածի կողմից: Որովհետեւ տգետն ընտրում է տգետին, խուլիգանը՝ խուլիգանին, փողոցում թքողը՝ փողոցում թքողին:
Ներկայիս իշխանություններն իսկապես իրենց ընտրազանգվածի լիիրավ ներկայացուցիչներն են: Իմ նմանների, այդ ընտրազանգվածից դուրս գտնվողների բողոքը որեւէ ազդեցություն չի կարող ունենալ: Իհարկե, բուհերը, գիտական ինստիտուտները պետք է լուծարվեն: Բա հո իշխանական օլիգարխների մոլերը չե՞ն լուծարի:
Կարդացեք նաև
…Երեւանի պետական կոնսերվատորիայի ռեկտոր Ղազարոս Սարյանն ուներ օգնական, որին հանձնարարում էր տարբեր տեխնիկական գործեր: Բայց (պատմում եմ այն, ինչն իմ աչքով եմ տեսել), երբ պետք էր իր ստորագրած թուղթը տանել ինչ-որ բաժին, նա սովորաբար դա ոչ մեկին չէր հանձնարարում: Ինքն անձամբ էր գնում, տանում: Ուրիշ ժամանակաշրջան էր: «Սովետահայկական»:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Լուսանկարը՝ «Սպուտնիկ» / Ասատուր Եսայանց
