Բնապահպանները համոզված են, որ Սյունիքի արոտավայրերը իրանացիներին վարձակալությամբ տալը անթույլատրելի է, իսկ Սյունիքի մարզպետարանի գյուղվարչության պետը հակառակ կարծիքին է
«Առավոտը» փորձեց Սյունիքի մարզպետարանի գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության վարչության պետ Սամվել Թանգյանից (լուսանկարում) որոշ պարզաբանումներ ստանալ` վերջերս մեծ հնչեղություն ստացած եւ բնապահպանների ու ակտիվիստների մտահոգությունների առիթ դարձած այս տարվա հունվարի 15-ին Իրանում ստորագրված հայ-իրանական երկկողմ համաձայնագրի վերաբերյալ:
Գյուղատնտեսական ոլորտում Արեւելյան Ատրպատական նահանգի եւ Սյունիքի մարզի հետագա համագործակցության նպատակներով երկուստեք ստորագրված փաստաթղթի համաձայն` Իրանից պետք է անասուններ փոխադրվեն Սյունիքի մարզի արոտավայրեր արածեցնելու, իսկ իրանական կողմին այդ նպատակով անհրաժեշտ է ոչ պակաս 50 հազար հա տարածք: Նախնական պայմանավորվածությամբ` Սյունիքի մարզի արոտավայրերը կվարձակալվեն 5 տարի ժամկետով` հետագայում այն մինչեւ 10 տարի ժամկետով երկարացնելու հնարավորությամբ: Սյունիքի արոտավայրերի անխնա օգտագործման եւ այդքան տարածքների հետագա ոչնչացումը, իրանական ոչխարների վարակիչ հիվանդությունների տարածման մեծ ռիսկերը լուրջ խնդիր են համարում բնապահպաններն ու անասնաբույժները: Իսկ Սյունիքի մարզպետարանի գյուղատնտեսության եւ բնապահպանության վարչության պետ Սամվել Թանգյանը հավաստիացնում է, որ այդ համագործակցությունը որեւէ վտանգ չի պարունակում իր մեջ, համապատասխան հսկողություն է իրականացվելու ողջ ընթացքում, իսկ համագործակցությունը շահավետ է լինելու Սիսիանի եւ Գորիսի տարածաշրջանների գյուղական համայնքների համար:
«Մենք ունենք տեսչություններ, արոտների պահպանման մշակված օրենքներ, անասնաբուժական միջոցառումներ եւ իրենք պետք է ենթարկվեն մեզ մոտ գործող բոլոր օրենքներին: Նույն անասնաբուժական միջոցառումներին իրենց անասուններն են ենթարկվելու: Իրենց միջոցներով, բայց կսուգվեն մեր լաբորատորիայում, եւ ամեն ինչ կարվի մեր տեղի անասնաբույժների մասնակցությամբ ու հսկողությամբ: Քնարկումներ եղել են համայնքների ղեկավարների հետ, պատվիրակության կազմում միեւնույն ժամանակ եղել են համայնքների ղեկավարներ: Նախքան համաձայնագրի ստորագրումը` մենք Գորիսի եւ Սիսիանի համայնքների ղեկավարների հետ քննարկել ենք այդ հարցը: Համաձայնագիրը դեռեւս պայամանգիր չէ, պայմանագիրը պետք է կնքի համայնքը: Եւ մեր համաձայնագրի մեջ ամենագլխավոր կետերից մեկն այն է, որ մենք մանր եղջերավորներ շատ ունենք, նախ իրենք մեզանից անասնագլխաքանակի գնում պետք է կատարեն, իսկ երբ պակաս կլինի, այդ դեպքում Իրանից անասնագլխաքանակ կբերեն», – նշեց Սամվել Թանգյանը: Գյուղվարչության պետի խոսքով` կան համայնքներ, որոնք ունեն 500-600 հա չօգտագործվող արոտներ եւ այդ տարածքները վարձակալությամբ տրամադրելու դեպքում` նյութական օգուտ կունենան (կարող են փոխարինել նաեւ գյուղտեխնիկայով): Իսկ գումարը, յուրաքանչյուր հա-ի դիմաց նախնական 25 դոլար է նախանշվել: Նախքան այդ, համայնքներում հասարակական լսումներ պետք է անցկացվեն: «Առանց համայնքի ժողովրդին եւ ավագանուն տեղյակ պահելու` համայնքի ղեկավարն իրավունք չունի վարձակալության տալու հողերը: Եթե համայնքի ավագանին, համանյքի ժողովուրդը կհամաձայնվեն, պայմանագրերը կկնքվեն: Նույնիսկ կարող է մրցույթ հայատարարվի, որ 500 հա արոտները աճուրդով տրվում են վարձակալությամբ», – ավելացրեց պարոն Թանգյանը եւ անդրադառնալով բնապահպանների այն հայտարարություններին, որ արոտների ոչնչացման վտանգ է լինելու, վերջինս ներկայացրեց նաեւ հակառակ տեսակետը:
Կարդացեք նաև
«Արոտները չօգտագործելու վտանգ էլ կա: Երբ արոտը չի օգտագործվում, այդ խոտը մնում է եւ թափոն է դառնում` նեխում է, շիմակալում է եւ ինչքան էլ ասեն արոտներն օգտագործելը վնաս է, համենայնդեպս, արոտները չօգտագործելու վնաս էլ կա: Մենք ունենք մշակված կարգ եւ մեր գործող օրենքի համաձայն են մեր արոտներում արածեցնելու իրենց անասունները: Անհրաժեշտության դեպքում արոտների բարելավում կկատարեն, միեւնույն ժամանակ իրենք պատրաստ են ջրարբիցում կատաելու, բարելավելու տարածքը, որտեղ որ խոտածածկը պակաս է` նաեւ սերմելու: Առայժմ համաձայանգիր է ընդամենը, կարող է իրականում իրենք չուզենան էլ: Այս պահին արոտները ձյունածածկ են հիմնականում, մարտի կեսերին կամ ապրիլի սկզբներին նրանք կգան եւ կծանոթանան տեղանքին, եթե համայնքներն էլ համաձայնվեն` պայամանագիր կկնքեն», – ավելացրեց Սամվել Թանգյանը: Օրերս Կապան այցելած ԻԻՀ Արեւելյան Ատրպատականի նահանգապետ Ալիզեռա Բեյգը նույնպես անդրադարձել է գյուղատնտեսական ոլորտում նախատեսված համագործակցությանը եւ մատնանշել մի քանի ուղղություններ:
«Մեզ մոտ լավ գյուղատնտեսական տեխնիկա է արտադրվում, եւ նկատի ունենալով, որ այստեղի տնտեսությունը գյուղատնտեսական եւ անսնապահական տնտեսություն է, գյուղացիական տնտեսությունները կկարողանան լավ բերք ստանան եւ մեր արտադրանքերն էլ կվաճառվեն: Համատեղ գյուղատնտեսական ընկերություններ կտեղծենք միասին աշխատելու համար, մանավանդ կկարողանանք մեր կարիք եղած անասնակերը ՀՀ-ի տարածքից ապահովել: Մենք հավատացած ենք, որ նախ մեր հարեւանին պետք է օգուտ հասցնենք, հետո` մեր շահը ձեռքբերենք», – լրագրողներին տված հարցազրույցի ժամանակ ասել էր Կապան այցելած Ալիզեռա Բեյգը:
Մերի ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ
