Փաստում են վիճակագիրները
2018թ.-ին մինչեւ 18 տարեկան երեխաների 1.5 %-ը ապրում է ծայրահեղ աղքատության, իսկ 29.2%-ն` աղքատության մեջ: Այս մասին փաստում է Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն` մանկական աղքատության վերաբերյալ իր զեկույցում: Ըստ նույն աղբյուրի, ծայրահեղ աղքատ եւ աղքատ է հանրապետության բնակչության համապատասխանաբար` 1.0 եւ 23.5%-ը: Այսպիսով, կոմիտեի մասնագետների ներկայացմամբ, երեխաներն ավելի խոցելի են ե՛ւ ընդհանուր, ե՛ւ ծայրահեղ աղքատության ռիսկի նկատմամբ, քան ամբողջ բնակչությունը: Այս փաստաթղթից նաեւ տեղեկանում ենք, որ անցյալ տարի մինչեւ 18 տարեկան երեխաներ ունեցող տնային տնտեսությունների 23.9%-ը ստացել է ընտանեկան նպաստ: Ըստ սեռի, մանկական աղքատության պատկերը հետեւյալն է` աղքատ է աղջիկների 28.6 եւ տղաների՝ 29.8%-ը: Քաղաքային բնակավայրերում բնակվող երեխաների ծայրահեղ աղքատության մակարդակը կազմել է 1.7%` գյուղական բնակավայրերում բնակվող երեխաների 1.3%-ի համեմատ:
Մասնագետները պարզել են, որ մանկական աղքատության ցուցանիշներն էապես տատանվում են` կախված տնային տնտեսությունում երեխաների թվաքանակից, կրտսեր երեխայի տարիքային խմբից, ինչպես նաեւ տնային տնտեսության գլխավորի բնութագրիչներից, այդ թվում` սեռից, կրթական մակարդակից ու զբաղվածության կարգավիճակից:
Բազմանդամ ընտանիքների երեխաների աղքատ լինելու հավանականությունն ավելի բարձր է: Մինչեւ 18 տարեկան երեք կամ ավելի երեխա ունեցող ընտանիքներում աղքատ է երեխաների 38.2%-ը, իսկ մեծ ընտանիքներում ծայրահեղ աղքատ է երեխաների 2.7%-ը:
Կարդացեք նաև
Մեր երկրում աղքատ լինելու հավանականությունն ավելի բարձր է 0-5 տարեկան երեխաների շրջանում: Կոմիտեի մասնագետները նշում են, որ աղքատության ռիսկն ավելի մեծ է այն ընտանիքների երեխաների շրջանում, որոնցում կրտսեր երեխան հինգ տարեկան է կամ ավելի փոքր: Նշված ընտանիքներում աղքատ է երեխաների 32.8 %-ը, մինչդեռ այն ընտանիքներում, որոնցում կրտսեր երեխան 15-18 տարեկան է, աղքատ է երեխաների 21.4%-ը: Ծայրահեղ աղքատության գծի համեմատ կատարված վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ ծայրահեղ աղքատության մակարդակն ամենաբարձրն է 0-5 տարեկան կրտսեր երեխաներ ունեցող ընտանիքների շրջանում` 1.8%, մինչդեռ այն ընտանիքներում, որոնցում կրտսեր երեխան 15-18 տարեկան է, այն ամենացածրն է` 0.6%:
Ըստ վիճակագիրների, կնոջ գլխավորությամբ տնային տնտեսություններում երեխաների աղքատ լինելու հավանականությունը բարձր է: Երեխաների ընդհանուր թվաքանակի 22.5%-ը ապրում է կնոջ գլխավորությամբ տնային տնտեսություններում, որոնց 35.6%-ն աղքատ է, իսկ տղամարդու գլխավորությամբ տնային տնտեսություններում, որտեղ ապրում են երեխաների 77.5%-ը, երեխաների շրջանում աղքատությունը կազմում է 27.4%:
Մանկական աղքատության վրա ազդող կարեւոր գործոններից է նաեւ տնային տնտեսության գլխավորի ամուսնական կարգավիճակը: Ամուրի (չամուսնացած), այրի կամ ամուսնալուծված գլխավորով տնային տնտեսություններում ապրող երեխաների աղքատ լինելու հավանականությունն ավելի բարձր է` 35.5%, քան ամուսնացած կամ համատեղ բնակվողներինը` 27.4%:
Աղքատության ռիսկը նվազում է, երբ երեխան ապրում է այնպիսի տնային տնտեսությունում, որտեղ գլխավորի կրթական մակարդակը բարձր է:
«Աղքատ լինելու հավանականությունն էապես ավելի բարձր է այն երեխաների շրջանում, որոնք ապրում են այնպիսի տնային տնտեսություններում, որոնց գլխավորը կրթություն չունի կամ ունի տարրական կրթություն` 43.5%, ունի ոչ լրիվ միջնակարգ կրթություն` 46.2%, ունի միջնակարգ ընդհանուր կրթություն` 33.1%, միջին մասնագիտական կրթություն` 25.4%, համեմատ այն երեխաների, որոնք բնակվում են այնպիսի տնային տնտեսություններում, որտեղ գլխավորն ունի բարձրագույն կրթություն` 15.3%:
Ծայրահեղ աղքատության ռիսկն ամենաբարձրն է այն երեխաների շրջանում, որոնք բնակվում են ոչ լրիվ միջնակարգ կրթություն ունեցողի գլխավորությամբ տնային տնտեսություններում: Տնային տնտեսության գլխավորի զբաղվածության կարգավիճակը նույնպես մանկական աղքատությունը կանխորոշող կարեւոր գործոն է»,-նշված է զեկույցում:
Ըստ փաստաթղթի հեղինակների, թե՛ աղքատության, թե՛ ծայրահեղ աղքատության ռիսկն ամենացածրն է այն տնային տնտեսություններում բնակվող երեխաների մոտ, որոնց գլխավորը վերջին յոթ օրվա ընթացքում կատարել է շահութաբեր որեւէ աշխատանք: Այսպես, այն տնային տնտեսությունների երեխաների շրջանում, որոնց գլխավորն աշխատում է, աղքատությունը կազմում է 25.1%` չաշխատողների 36.8%-ի համեմատ:
Տնային տնտեսության չափահաս անդամներից աշխատանք ունեցողների թվաքանակը նույնպես ազդում է մանկական աղքատության մակարդակի վրա:
Աղքատության ռիսկն ամենաբարձրն է այն երեխաների շրջանում, որոնց տնային տնտեսություններում 19-60 տարեկան չափահաս անդամներից ոչ մեկը չի աշխատում` 48.8%:
Ծայրահեղ աղքատության ռիսկն ամենացածրն է այն տնային տնտեսությունների երեխաների շրջանում, ուր աշխատում են ոչ միայն չափահասները: Պետք է նշել, որ երեխաների թվաքանակի գրեթե կեսը` 43.5%-ը ապրում է այնպիսի տնային տնտեսություններում, ուր աշխատում են ոչ բոլոր չափահաս անդամները` 19-60 տարեկան:
Լուսինե ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
21.12.2019
