Արդյո՞ք Հայաստանի իշխանություններին իսկապես հետաքրքրում է Բաքվի կողմից բանտարկված ու խոշտանգված մեր հայրենակիցների ճակատագիրը։ Համենայնդեպս, Ժնեւում այդ մտահոգությունը չի երեւում, քանի որ նրանց վերաբերվող հարցը չկա Մարդու իրավունքների խորհրդի 49-րդ նստաշրջանի օրակարգում, որը կբացվի 2022 թվականի փետրվարի 28-ին:
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրից և Արցախի տարածքները Ադրբեջանին հանձնելուց հետո Ժնևում տեղի է ունեցել Մարդու իրավունքների խորհրդի երեք նիստ. 46-րդ նստաշրջան (2021 թ. փետրվար-մարտ), 47-րդ (2021 թ. հունիս-օգոստոս) և 48-րդ (2021 թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր)։ Դրանցից ոչ մեկի ընթացքում չեն քննարկվել այնպիսի թեմաներ ինչպիսիք են.
– Ադրբեջանի կողմից 44-օրյա պատերազմի ժամանակ և դրանից հետո գերեվարված հայ զինվորական և քաղաքացիական անձանց ապօրինի պատանդ պահվելը,
– Բաքվի կողմից Ժնևի կոնվենցիայի խախտումները (ռազմագերիների խոշտանգում),
– 2021 թվականի մայիսի 12-ից ի վեր Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի խախտում.
– Արցախի մշակութային ժառանգության ոչնչացումը,
– անզեն հայ խաղաղ բնակիչների սպանությունները՝ Արցախում
Ահա առաջիկա նիստի օրակարգը, որտեղ այս հարցերը կրկին չկան:
«Արդյո՞ք այն պատճառով, որ հայերի ճակատագիրը Մարդու իրավունքների խորհրդի անդամ 46 այլ երկրների համար նշանակություն չունի»,- հարցրինք շվեյցարացի դիվանագետներից մեկին։
Բարբարա Ֆոնտանայի պատասխանը, որը Ժնևում ՄԱԿ-ում և այլ միջազգային կազմակերպություններում Շվեյցարիայի առաքելության մարդու իրավունքների բաժնի ղեկավարն է, հետևյալն է. « Մարդու իրավունքների խորհրդի նիստի օրակարգ մտնելու համար անհրաժեշտ է բանաձեւ։ Մեր տեղեկություններով՝ Հայաստանի կողմից Մարդու իրավունքների խորհրդին ներկայացված որևէ բանաձև չկա»:
Հիշեցնենք միայն, որ Մարդու իրավունքների խորհրդը Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) համակարգի հիմնական միջկառավարական մարմինն է, որը պատասխանատու է մարդու իրավունքների խթանման և պաշտպանության, ինչպես նաև այդ խախտումների դեմ պայքարի համար։
Այս մարմնի անդամ լինելու համար յուրաքանչյուր պետություն պետք է ընտրվի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից գաղտնի քվեարկությամբ երեք տարի ժամկետով: Այնուհետև նա չի կարող վերընտրվել երկու ժամկետ անընդմեջ մանդատներից հետո:
Հայաստանն առաջին անգամ և 145 ձայնով ընտրվել է 2019 թվականի հոկտեմբերի 17-ին, ուստի նրա առաջին ժամկետն ավարտվում է 2022 թվականի դեկտեմբերի 31-ին։ Այս երեք տարիների ընթացքում ողբերգական իրադարձությունները, այդ թվում՝ 44-օրյա Արցախյան պատերազմը, դիպչել են Հայաստանի ճակատագրին։ Այնուամենայնիվ, երկիրը չի օգտագործել այս միջազգային հարթակը իր ժողովրդի ձայնը լսելի դարձնելու և Ադրբեջանի և նրա դաշնակից Թուրքիայի կողմից հայերի կյանքի և խաղաղ գոյության իրավունքի կոպտագույն խախտումները բարձրաձայնելու համար: Ինչու՞:
2021 թվականի սեպտեմբերի 20-ին (48-րդ նստաշրջան) Հայաստանի կողմից հրապարակվել է միայն տասնյոթ այլ երկրների հետ համատեղ հռչակագիրը, որում կարևորվել են մարդու իրավունքների հարգման սկզբունքները՝ առանց որևէ հիշատակման Հայաստանի և Արցախի բնակիչների իրավունքների նկատմամբ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ոտնահարումները:
Աննա Ազնաուր
Հոդվածն այսօր հրապարակվել է Le Courrier d’Erevan-ում
