Մի քանի տնտեսական քայլեր, որոնք բանալին են ազգային իղձերի իրականացման
Արցախյան գոյամարտը պատերազմ է նաեւ տնտեսական դաշտում: Եթե չքննարկենք պատերազմում թույլ տրված ռազմավարական, եւ հատկապես դիվանագիտական սխալները, ապա պետք է արձանագրենք ոչ պակաս կարեւորվող տնտեսական քաղաքականության բացթողումները, որոնք էական դերակատարում ունեցան պատերազմի ելքի վրա: Անկախացումից ի վեր, վերջին երեսուն տարիներին չկարողացանք ուղղել արտաքին պարտքի տակ կքած հայրենի տնտեսության ողնաշարը, անհեռատես տնտեսական քաղաքականությամբ նպաստեցինք երկրից կապիտալի փախուստին, փոխարենը չկարողանալով ապահովել օտարերկրյա ներդրումային գրավիչ դաշտ:
Հետպատերազմական շրջանում մեր հայրենիքը կանգնեց տնտեսական նոր մարտահրավերների առջեւ: Պատերազմական ավերածությունների վերականգնում Արցախում, հայկական բանակի զինանոցի համալրում եւ արդիականացում, զոհված եւ հաշմանդամ դարձած մեր տղաների ընտանիքների արժանապատիվ սոցիալական պայմանների ապահովում, ահա առնվազն այն պարտադիր պայմանները, որ մեզ պարտավորեցնում է պատերազմի ավարտը: Սակայն, առաջիկա տարիներին դրան զուգահեռ կարեւորվում է նաեւ երկրի տնտեսության արագընթաց հզորացումը, որն առաջին հերթին հասցեագրվելու է արդիական եւ մարտունակ բանակի ստեղծմանը: Քանի դեռ մենք ունենք թուրքալեզու հարեւաններ, ապա պետք է ունենանք նաեւ ցանկացած պահին նոր պատերազմ սկսելու սպասումներ: Իսկ այդ պատերազմում անպայման կհաղթենք, եթե կատարենք հետեւյալ տնտեսական քայլերը:
Առաջին, համախմբել երկրի եւ սփյուռքի տնտեսական ռեսուրսները ի նպաստ ռազմարդյունաբերության զարգացման, արտադրելով ժամանակակից զինատեսակներ, որոնք նաեւ կարտահանվեն եւ կվաճառվեն միջազգային շուկաներում: Չեմ կարծում, որ Իսրայելը մեր նկատմամբ այդ առումով ունի առանձնահատուկ առավելություններ:
Կարդացեք նաև
Երկրորդ, ազատագրվել սփյուռքից, միջազգային դոնորներից փող խնդրելու սկզբունքից: Աշխարհասփյուռ հայերի նվիրատվությունները հրավառության պես մի բան են, որ մեկ ակնթարթ երեւում են ֆինանսների երկնակամարում եւ հաջորդ ակնթարթում մարում ու հանգչում: Հիմա եկել է այն ժամանակը, որ առավելապես անհրաժեշտ են ոչ թե նվիրատվություններ` այլ ներդրումները հայրենիքում, դրանով իսկ կուտակելով ու բազմապատկելով ազգային տնտեսության զարգացման պաշարները:
Երրորդ, չպետք է տուրք տալ հուսախաբությանը եւ անտեսել Արցախի սոցիալ-տնտեսական զարգացումը: Ամեն ինչ արվելու է, որ Արցախը հայաթափ չլինի, առաջարկելով այնտեղ գործարարություն վարելու համար գրավիչ պայմաններ: Շատ կարեւոր է նաեւ, որ յուրաքանչյուր հայ գործարար իր ձեռներեցության ինչ-որ հատված, լինի այն մեծ կամ թեկուզ շատ փոքր, փոխկապակցի Արցախի տնտեսության հետ:
Ի վերջո, պետք է քաջ գիտակցենք, որ գոտիներս ձգելով, կազմակերպելով հայրենանվեր տնտեսվարում, ունենալով հզոր տնտեսական համակարգ, կունենանք նաեւ հզոր բանակ, որն անպայման իր գործը կանի տեսանելի ապագայում: Ուզում եմ նաեւ հավաստիացնել, որ թվարկածս քայլերը սոսկ զգացմունքային ձեւակերպումներ չեն եւ իրատեսական են, որոնց իրագործումը մեզ համար կլինի հասանելի, եթե ամեն օր մեր գործն սկսենք ՀԶՈՐ ՀԱՅՐԵՆԻՔ – ՀԶՈՐ ԲԱՆԱԿ տրամաբանությամբ:
Արմեն ՃՈՒՂՈՒՐՅԱՆ
տնտեսագիտության դոկտոր,
պրոֆեսոր
«Առավոտ» օրաթերթ
13.11.2020
