Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանի Սենգորի անվան Ֆրանկոֆոնիայի ամբիոնն այս տարի հյուրընկալել է համանուն ամբիոնների միջազգային ցանցի տարեկան ժողովը:
«Առավոտի» հետ զրույցում Ֆրանսիական համալսարանի արտաքին կապերի, կրթական ծրագրերի համակարգման եւ որակի գծով պրոռեկտոր Արայիկ Նավոյանը նշեց, որ իրենց բուհի Սենգորի անվան Ֆրանկոֆոնիայի ամբիոնը մաս է կազմում Ֆրանկոֆոն ամբիոնների միջազգային ցանցի, որում գործում է 18 այդպիսի ամբիոն՝ աշխարհի 4 մայրցամաքում: Դրանց նպատակը Ֆրանկոֆոնիայի զարգացումն է, մասնավորապես կրթական, մշակութային միջոցներով Ֆրանկոֆոնիան «առաջ» մղելը:
Պարոն Նավոյանը հայտնեց, որ ամբիոնների տարեկան ժողովը Հայաստանում անցկացնելու գաղափարն անցյալ տարի Ֆրասիայում առաջարկել է Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանի ռեկտոր Ժան-Ժակ Մոնտուան՝ հաշվի առնելով Հայաստանում Ֆրանկոֆոնիայի ուղղությամբ զարգացումները եւ Ֆրանսիական համալսարանի ակտիվ դերակատարությունը:
«Առավոտը» զրուցեց նաեւ Սենգորի անվան Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային ցանցի նախագահ Միշել Գիյուի հետ, որը նախկինում եղել է Ֆրանկոֆոնիայի համալսարանական գործակալության ռեկտորը, ինչպես նաեւ Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության (ՖՄԿ) գլխավոր քարտուղար Աբու Դյուֆի՝ կրթության, երիտասարդության եւ սպորտի գծով խորհրդական է Ֆիլիպ Կանտրեի հետ:
Կարդացեք նաև
Պարոն Կանտրեն փաստում է, որ համաժողովը Հայաստանում անցկացնելը կարեւորում է նրանով, որ Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանը ֆրանկոֆոն համալսարան է, բացի դրանից, Հայաստանը լուրջ առաջընթաց է գրանցել Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպությանն անդամագրվելու տեսակետից: 2012-ից մեր երկիրը ՖՄԿ-ի լիարժեք անդամ է, ինչպես նաեւ ստորագրվել է լեզվական համաձայնագիր՝ ֆրանսերենը զարգացնելու ուղղությամբ: «Սա հնարավորություն է տալիս Հայաստանը նորից արժեւորել Կենտրոնական, Արեւելյան երկրներում եւ տարածաշրջանում՝ որպես ֆրանկոֆոն կրթական նոր գործընկեր ու նորարարություններ բերող երկիր: Հայաստանը Բոլոնիայի գործընթացը ուղղորդող խմբի քարտուղարությունն է ապահովում, ինչը եւս տեղավորվում է Հայաստանի միջազգային ինտեգրացիոն համատեքստում»,- նշեց մեր զրուցակիցը:
Ֆիլիպ Կանտրեն բարձր է գնահատում Հայաստանի պոտենցիալը ֆրանկոֆոնիական զարգացումների համատեքստում. «Հայաստանը մեզ համար կարեւոր եւ սրտամոտ երկիր է, որովհետեւ հին ֆրանկոֆոնն ավանդույթներ ունի, հիշենք թեկուզ Լուսինյանների դինաստիան: Նրանք Ֆրանսիայում երկար ժամանակ գահակալել են»: Ծագումով բելգիացի Կանտրեն նաեւ Դանիել Վարուժանին հիշեց, որը սովորել է Գենտ համալսարանում, ապա ֆրանսիական մշակույթի հետ հայաստանի կապը շեշտելու համար հավելեց. «18-20 թթ. Հայաստանի դրամի վրա ֆրանսերեն էր գրված, դրամի նման նմուշներ կարելի է տեսնել նաեւ Մխիթարյանների թանգարանում: Ամփոփելով ասվածը՝ նշեմ, որ Հայաստանի ներկայիս դիրքը ՖՄԿ-ում թույլ է տալիս լիարժեք մասնակցել քաղաքական քննարկումներին եւ ծրագրերին»:
Դառնալով համաժողովին էլ, հայտնեց, թե նման ժողովները միմյանց միջեւ կապեր հաստատելու, մարդկանց կարիքներն ու հնարավորությունները ճանաչելու միջոց են, իսկ ՖՄԿ-ն էլ մի կազմակերպություն է, որը հարգում է միջմշակութային բազմազանությունը, աջակցում անդամ երկրներին՝ նրանց պահանջներին համապատասխան:
Ֆիլիպ Կանտրեն առաջին անգամ էր Հայաստանում: Նա ասաց, որ տպավորված է մեր երկրով, առայժմ շատ բան չի տեսել, հայերին գիտի Սփյուռքից, թեեւ գիտակցում է, որ «դրսի» հայությունն ու Հայաստանինը տարբեր արժեհամակարգի կրողներ են: «Հայաստանը հարազատ երկիր է: Գիտեմ ինչ է խաչքարը, Կոմիտասի ու Սայաթ- Նովայի երաժշտությունը, կուզենամ այցելել Էջմիածին եւ Մատենադարան, գիտեմ անգամ կիլիկյան ճաշատեսակ մանթին»,- ասաց նա, ապա պատասխանելով մեր հարցին, հայտնեց, թե հայկական գեն չունի, բայց գիտի, որ հայերը ջերմ ժողովուրդ են:
Միշել Գիյուի գնահատմամբ, Սենգորի անվան ամբիոնները ֆրանկոֆոն երկրներում են, իսկ նրանց գոյությունը ենթադրում է բազմավեկտոր համագործակցություն: «Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանում ամբիոնի առկայությունը հնարավորություն կտա ուսանողներին ֆրանկոֆոնիայի պատմության, կառույցների վերաբերյալ խորը գիտելիքներ ձեռք բերել եւ ինչու ոչ՝ մաս կազմել ֆրանկոֆոնիայի, նաեւ աշխատանք գտնել ֆրանկոֆոն միջազգային կառույցներում»,- ասաց նա:
Իսկ ինչպիսի՞ն է Հայաստանի դիրքը ֆրանկոֆոնիական քարտեզին եւ Հայաստանի պոտենցիալը: «Ֆրանկոֆոնիան 77 երկրների համագործակցություն է, որոնք ֆրանսերեն են խոսում եւ համագործակցում: Այս երկրները, որոնք ֆրանկոֆոն են կամ ֆրանկոֆիլ, իրենց բնական տեղն ունեն այդ քարտեզի վրա: Ֆրանկոֆոնիան Հայաստանում այլեւս իրականություն է: Հենց նույն Լիոնում, որտեղ ես եմ ապրում, 150000 հայերի առկայությունն արդեն ֆրանկոֆոնիա է»,- շեշտեց պարոն Գիյուն: Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարանի ռեկտոր Ժան-Ժակ Մոնտուան նշեց, որ իրենց համալսարանի Սենգորի անվան ֆրանկոֆոնիայի ամբիոնը ուրախ է հյուրընկալել Ֆրանկոֆոնիայի ամբիոնների միջազգային ցանցի տարեկան ժողովը:
Նրա խոսքով, այն, որ Սենգորի անվան ամբիոն տարածաշրջանում միայն Հայաստանն ունի, արդեն իսկ Ֆրանկոֆոնիայի խթանման եւ զարգացման եւս մեկ միջոց է: «Ես որպես ռեկտոր ամեն ինչ անում եմ այդ ամբիոնը հնարավորինս աշխուժացնելու համար: Այն դեռ երիտասարդ ամբիոն է, որը վերջնականապես չի կոնկրետացրել իր բնույթը՝ լինելու է դասավանդմա՞ն, թե՞ հետազոտական ամբիոն: Այս միջոցառումներից հետո հաջորդ քայլը կլինի մեր ամբիոնի բնույթի կոնկրետացումը: Կարծում եմ՝ մենք կգնանք տնտեսական ֆրանկոֆոնիայի ուղղությամբ եւ կաշխատենք հնարավորինս ուժեղացնել Կենտրոնական Եվրոպայում մեր կապերը: Կարեւորելով մշակութային ֆրանկոֆոնիան, այնուամենայնիվ մենք ուզում ենք մասնագիտանալ տնտեսական ֆրանկոֆոնիայի բնագավառում»,- նշեց ռեկտորը:
ԳՈՀԱՐ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Լուսանկարում` Կառավարման ֆրանկոֆոն ինստիտուտի ռեկտոր Մարիա Նիկուլեսկուն, Ալեքսանդրիայի Սենգորի համալսարանի ռեկտոր Ալբերտ Լուրդը, Ֆիլիպ Կանտրեն, Ժան-Ժակ Մոնտուան եւ Արայիկ Նավոյանը:
«Առավոտ» օրաթերթ
