1968 թվականի հուլիսի 18-ին կոմունիստական Չեխոսլովակիայի ղեկավար Ալեքսանդր Դուբչեկը հանդես էր եկել տեղական հեռուստատեսությամբ եւ հայտարարել էր, որ պետք է անցկացնել այնպիսի քաղաքականություն, որ սոցիալիզմը չկորցնի իր մարդկային դեմքը: Բնականաբար, այդ հայտարարությունը դուր չէր եկել այն ժամանակվա խորհրդային ղեկավարներին, եւ նրանք Չեխոսլովակիա զորք ուղարկեցին եւ ղեկավար կարգեցին մի մարդու, որը, հավանաբար, կարծում էր, թե սոցիալիզմը չպիտի մարդկային դեմք ունենա: Բայց դա այլ պատմություն է. խոսքն այստեղ «մարդկային դեմք» արտահայտության մասին է, որը կիրառվում է ցանկացած հասարակարգի եւ ցանկացած ռեժիմի հանդեպ:
Թվում է, որ այս կամ այն ռեժիմին «մարդկային դեմք» հաղորդելն առանձնապես մի մեծ բան չի՝ կոսմետիկա է, արտաքին հարդարում, գուցե պարզապես դիմակ, որը ծածկում է գազանի մռութը: Բայց փորձը ցույց է տալիս, որ արտաքինն ի վերջո պայմանավորում է ներքինը:
Օրինակ՝ եթե դուք, անկախ ձեր տրամադրությունից, քայլում եք գլուխը բարձր եւ մեջքն ուղիղ, ապա դա ի վերջո կազդի նաեւ ինքնազգացողության եւ տրամադրության վրա: Ճիշտ այդպես էլ հասարակարգը, որ իր էությամբ դաժան է, երբ փորձում է «մարդկային դեմք» ձեռք բերել, այդ պահից սկսած սկսում է կորցնել իր դաժանությունը, զսպվում, քաղաքակրթվում է: Ի դեպ, սոցիալիզմը, որպես գաղափար, շատ ավելի մարդասիրական է, քան ազատ շուկայական հարաբերությունները: Պարզապես սոցիալիզմի գաղափարներն, ի թիվս այլոց, փորձում էին իրագործել ռուս բոլշեւիկները, իսկ շուկայական հարաբերությունները զարգացնում էին պուրիտանական հայացքներ ունեցող բողոքական հավատացյալները: Արդյունքում առաջինը ձեռք բերեց գազանային արտահայտություն, իսկ երկրորդը դարձավ քիչ թե շատ տանելի:
Այնպես որ՝ իշխանությանը մարդկային դեմք հաղորդելու ներկայիս փորձերը՝ անկախ նրանից, թե ինչով են դրանք թելադրված, միայն առաջին հայացքից են մակերեսային թվում: Ինչպես ներքինն է պայմանավորում արտաքինը, այնպես էլ հակառակը՝ արտաքինն է որոշում ներքինը: Եկեք վերհիշենք իշխանության «ոչ մարդկային» դեմքը, որը ձեւավորվել է 90-ական թվականներին՝ լկտի, ամբարտավան, իրեն ամեն ինչ թույլ տվող, ոչ մի չափ ու սահման չճանաչող մի կերպար: Հիմա էլ կան այդպիսի պատգամավորներ եւ չինովնիկներ: Բայց համաձայնեք՝ նրանք այլեւս «թրենդի մեջ» չեն:
Կարդացեք նաև
Իհարկե, «հին դեմք» ունեցող վերնախավը հենց այնպես չի հանձնվի. նրանք, իհարկե, չեն ասի՝ «մենք լավն ենք», դա համոզիչ չի հնչի, ավելի «խորամանկ» ձեւ կա ասելու՝ «այս նորերը մեզնից ոչնչով լավը չեն»: Բայց ի վերջո, մարդկային դեմք ունենալու առավելությունները բոլորը պետք է որ հասկանան:
Իսկ այս մտքերի համար լրացուցիչ խթան հանդիսացավ վարչապետի նոր, երիտասարդ օգնականների նշանակումը:
ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Նոր, երիտասարդ օգնականների գործունեությունը կնպաստի՞ թագակիր օրգանի չարորակ կնճիռների կոսմետիկ հարթեցմանը:
Եվ վերջում, կրկին կհնչի առավել կարեւոր քաղաքական հարցը (խնդիրը).՝ «ո՞վ պետք է մարի (վճարի) պետական կառավարության եւ կենտրոնական բանկի պարտքերը:
Հարկ վճարողնե՞րը (հարկատունե՞րը):
Ե՞ս, թե՞ դու:
Թե՞ սոցիալիզմի «մարդկային» դեմքերը:
Չեմ կասկածում, որ նոր նշանակված կառավարությունը ռազմավարական առաջընթաց կիրականացնի երկրում՝ արտագաղթը կկասեցվի, կսկսվի հայրենադարձությունը, կլավանա ժողովրդագրական պատկերը՝ հարսանիքների, երեխաների թիվը կտրուկ կաճի: Ժողովուրդն էլ, սփյուռքն էլ իրենց կողմից պետք է պաշտպանեն ու աջակցեն մեր կառավարությանը արտաքին թե ներքին բարդ խնդիրների լուծման գործում: Եթե նույնիսկ նման ռազմավարական խնդիրներ չեն դրված նորանշանակ կառավարության առջեւ, մենք ազգովին այնքան ուժեղ պետք է պաշտպանենք ու աջակցենք նրանց, որ նրանք ուզած չուզած իրենց ողջ ունակությունները, խելքն ու ժամանակը լիովին ծախսեն այդ բարդ ռազմավարական խնդիրները հաջողությամբ լուծելու վրա:
Վարչապետի օգնականների հարցում համամիտ եմ:
Վատ ճաշակ չունեք))))))))))